Het begon in het jaar 1970 toen de bewoners van het Gasthuis o.a. met boerenkarren verhuisden van hun uit de tijd geraakte verblijf aan de Nieuwstraat naar het gloednieuwe Huize Ruijschenbergh op de hoek van de Kapelaanstraat en de Julianastraat. De beide Gemertse gilden waren daarbij net als andere verenigingen uit het dorp bij aanwezig en gaven daarmee meer glans aan het historisch feit. Het intrekken werd besloten met een gezamenlijke vendelgroet. Dit eerste eerbewijs aan de oudere inwoners, die het in hun leven niet gemakkelijk hebben gehad, maar toch het Gemert van toen en vooral de handhaving van de tradities hebben doorgegeven, was voor het Sint Antonius en Sint Sebastianus Gilde – Gruun Schut – aanleiding om ook in het volgende jaar en in de 45 jaren tot nu toe erna hun te blijven eren en te danken voor hun bijdragen aan de Gemertse gemeenschap. Immers iedere generatie bouwt daaraan en maakt het hun kinderen en kleinkinderen mogelijk om een beter leven te leiden, dan zij hebben gehad. Dat is in de korte toespraakjes van de opeenvolgende voorzitters van het gilde dikwijls beklemtoond.
Ook vorige week vrijdag was het gilde weer present in Ruijschenbergh. De tweede vrijdag in september staat al enkele jaren in het jaarprogramma genoteerd en de gildebroeders hechten er aan om daarbij aanwezig te zijn. Het is sinds het nieuwe Ruijschenbergh wel anders dan in 1971 toen hert eerste bezoek na de inhuizing werd gebracht. Toen was er een eigen pastor, die op eerste zondag in oktober voorging in de H.Mis en na de koffie met de bewoners ook de vendelroet in ontvangst nam. Na de ingebruikneming van het nieuwe gebouw is er geen pastor meer en zijn er nog twee kerkdiensten per maand in de activiteitenruimte van het  huis, verzorgd door de parochie. Aanvankelijk werd vastgehouden op de tweede vrijdag in oktober, maar de afsluitende vendelgroet was door de invallende duisternis niet meer zichtbaar voor de bewoners, vandaar dat uitgeweken is naar de  tweede vrijdag in september, dit jaar dus op 11 september jl.
Tegen zeven uur ’s avonds klonken door het gebouw de trommen van de tamboers en voor zoveel de bewoners al niet in de door iedere keer weer vele vrijwilligers tot kapel omgebouwde activiteitenruimte aanwezig waren, was dat het teken om alsnog te komen. Pastor Pater Piet Pubben vindt het iedere keer weer een verademing om voor te gaan in de viering en om daarna nog alle bewoners te begroeten, maar toch zeker hen, die nog in Huize Ruijschenbergh hebben gewoond. Begeleid door het gilde, en gekleed in de albe en het kazuifel van het gilde, trok hij de kapel binnen. Daar is nog maar plaats voor een klein aantal gildebroeders, waaronder het koningspaar de tamboers, kapitein, vaandeldrager en nieuwe deken. De andere gildebroeders hebben in plaats in de nevenruimte en achter glas.
De nieuwe deken van het gilde is de lector van de dag en de koning heeft het voorrecht om de eigen voorbeden, waarin naast de intenties van de parochie ook die van overleden gildebroeders en/of zusters te vermelden.
Na de koffie wordt de vendelgroet gebracht aan de pastor en de vertegenwoordigers van het huis. Het gazon, waarop dit gebeurt is de gildebroeders wel bekend, want dat is hetzelfde gazon waarop in de zomertijd de vendeloefeningen worden gehouden. Voor hen is het dus een thuiswedstrijd.
Na de groet is er nog gelegenheid voor een glaasje waarna het gilde in het schemerdonker op weg gaat naar het gildehuis, voldaan omdat weer een goede daad is verricht.

foto volgt

Als, zoals onlangs bij het koningschieten van het Sint Jorisgilde, de beide gilden in elkaar geschoven worden en als een eenheid optrekken naar de kerk en naar de schutsboom, dan wordt de vraag gesteld, hoe dat kan, want hardnekkig blijft het verhaal leven van de vijandschap tussen de beide gilden, tussen rood en groen. Niemand weet hoe de vijandschap, want zo wordt dat genoemd en toegelicht met verhalen over het afknippen van stropdassen en rode strikken in het haar, hoe en wanneer die vijandschap is ontstaan en welke oorzaak daaraan ten grondslag ligt. Maar ook zijn er weinigen, die uit eigen ervaring weten wanneer die vijandschap is geëindigd en het samen optrekken is begonnen.

Een testament * van de weduwe Henrik van Seeland, met name Petronella Pellemans, toont, dat in het jaar 1786 sprake is van gezamenlijk optrekken. Alle ins en outs daarvan zijn niet bekend, maar het bewijst wel, dat een vredig naast elkaar bestaan ook in haar tijd al bestond. De weduwe bepaalde in haar testament voor drossaard P.A. de la Court en de schepenen Josephus Kievits en Josephus Verstegen, dat de beide gilde-altaren in de kerk “egaal belucht” moesten worden. De schutbroeders zullen haar lichaam dragen en genieten daarvoor ieder een schelling. Ook bepaalde zij, dat op de dag van haar begrafenis en zak rogge in de vorm van brood moest worden uitgedeeld en dat bovendien twee zakken rogge gereserveerd moesten worden voor de huisarmen.

Aangenomen mag worden, dat de gildebroeders van de beide gilden hun taak eervol zouden volbrengen en dat Petronella er van overtuigd was, dat zij elkaar langs de baar niet zouden pesten, niet zouden laten struikelen, enz.

Vreedzaam naast elkaar bestaan en elkaar helpen, dat is toch wat van gildebroeders verwacht mag worden.

De gegevens zijn ontleend aan het testament in het Rechterlijk Archief Gemert, nr. 189, bladzijde 32

Het Sint Antonius en Sint Sebastianus Gilde Gemert is drie dagen te gast geweest bij de Heimatschützverein Bleiwäsche (Westfalen), waar luister is bijgezet aan het jaarlijkse Schützenfest, eigenlijk het koningschieten. Het dorp telt maar 1000 inwoners, maar het enthouiasme, waarmee dit feest wordt gevierd, staat in geen verhouding daarmee. Alle inwoners moeten er wel bij betrokken zijn, gezien de grote belangstelling voor dit dorpsfeest. Banners bij de huizen, de straat van de koning versierd, een eigen hal gevuld met ruim 700 enthousiaste mensen.

Twee dagen zomer en twee dagen herfst liet de natuur het gilde ervaren. Op vrijdag was het nog laat terrasweer, op zaterdag herfstweer. Tijdens de optocht naar de koningsvogel, naar de kerk en de hal vlogen gildehoeden door de lucht en in het water. Maar programma is programma. Het gilde werd afgehaald door muziekkorps en groep schutters. Toen viel de regen nog mee, het begin van een avondsregen. De taptoe werd verplaatst naar de hal.

De H. Mis in de kerk was verfrissend door het massaal meezingen van de liederen door de kerkgangers en de zang van een uitstekend koor. In de kerk was geen plaats voor de muziekkorpsen en de schuttersgroepen, maar het gilde mocht met slaande trom en zwaaiend vendel de kerk in trekken en maakte indruk daarmee. Een vaandel is bij de Duitse Schützen om eer te bewijzen, zoals bij binnenkomst in de kerk voor het altaar, waar het wordt gezwaaid. De taptoe in de hal en de huldiging van de jubilerende koningsparen vormden het begin van een uitbundige feestavond. Gemert had geschenken meegebracht voor het gilde en de jubilarissen. Dat oogstte applaus. Daarna vloeide het bier overvloedig. De keuken kon het tempo voor snacks niet bijhouden. Zelfs de kleine flesjes “Kümmerling” hoorden bij het bier en de feestvreugde. Verbroedering tussen Duitsers en Nederlanders waren er vele, toch ook een bedoeling van de uitwisseling. Het orkest uit een buurdorp, dat al vijftig jaar het feest opluistert, zorgde voor groot enthousiasme met meezingers, polonaises en dansen met veel bewegingen. Het sluitingsuur bepaalden de bezoekers, bijna als de laatste bezoeker de hal verlaten. Gemert is 17 maal groter dan Bleiwäsche, maar op zo’n avond kan het niet in de schaduw staan van feestvieren en het meedoen van de bevolking

De zondag met zonneschijn werd gevuld met een optocht door het dorp, zoals bij de meeste schutterijen, dé vaste activiteit van die dag is. Meer dan twee uur duurde deze. Afgehaald moesten worden: het hoofdvaandel, de Oberst, tevens voorzitter van de vereniging, het koningspaar, de koningsparen van 25, 50 en 60 jaar geleden, enz. Diverse malen kwam de stoet met twee muziekkorpsen, vertegenwoordigingen van buiten dorpse verenigingen en het Gemerts gilde, werden kris kras door het dorp gestuurd tot en met het eindpunt hal. Voor deze mensen was er de defileermars met inspectie van de grote groep[ of het Duitse Lang zal hij leven. Onderweg was er veel applaus van de bewoners langs de kant. Eigenlijk was het verwonderlijk, dat er nog mensen thuis waren! Het grote moment voor de Gemerts broeders kwam echter daarna. Alle groepen waren langs de kant opgesteld, toen het gilde het voetbalveld optrok. Veel toeschouwers langs de kant, op de tribune en achter de ramen van de hal. Het koningspaar van de Schützen werd geëerd met een vendelgroet door de vier meegekomen vendeliers en drie tamboers. Groot applaus was er alom voor de prestaties van de vendeliers en vooral na het slot ervan voor het gilde. Later werd daarvoor nog eens extra dank gezegd.

Na de huldiging in de hal van verenigingsjubilarissen begon de feestvreugde opnieuw, alsof er geen zaterdagavond/nacht aan vooraf waren gegaan.

Het koningschieten op maandag werd niet onderbroken tijdens de vele buien. Met 1,2 cm kogels werd deze belaagd. Prijzen waren voor het afschieten van de kop, vleugels en staart, maar het corpus bleek taai. Tot slot bleven drie deelnemers over. De buurman van de oude koning, werd de nieuwe, zodat de straat sinds 2004 vier koningen telt en “Koningsallee” wordt genoemd. De huldiging in de hal was fantastisch. Maar liefst drie uur duurde deze. Allen stonden op tafels, de muziek bracht vele groepen een serenade. Het Gemerts gilde heeft plezier gehad, goodwill gekweekt en kon dinsdag voldaan huiswaarts gaan. Reis geslaagd!

Zondag jl. nam het Sint Antonius en Sint Sebastianus Gilde Gemert deel aan de kringdag van de Bond van Schuttersgilden Kring Peelland in Asten. 21 van de 22 gilden uit de kring namen daaraan deel. Begunstigd door het mooie weer trok een kleurrijke stoet in optocht door Asten, waar veel publiek langs de straat stond en dikwijls applaus opklaterde.
Tevoren was al de tentoonstelling van de gildeschatten opgesteld in de gymnastiekzaal van het Varendonckcollege, zodat de jury ongestoord de opstelling en de kwaliteit kon beoordelen. Als dat na de optocht gebeurt heeft de jury wel eens last van het kijkend publiek. De beoordeling van de tentoonstelling, inclusief die van het gildevaandel en standaardvaan vormt met de uitslag van de optocht de uitslag voor het algemeen klassement. De vijfde plaats in dit klassement viel iets tegen, alhoewel al enkele jaren rekening moet worden gehouden met een lagere waardering  voor gilde- en standaardvaan. De beoordelingslijsten konden nog niet worden bestudeerd vanwege het sterven van de vader van de kapitein, dat hem op de terugweg werd medegedeeld. Voor wat betreft het laatste attribuut is er nog altijd discussie of dit de vorm van een wimpel moet hebben, zoals dit in het verleden de norm was, dan wel van een aan een dwars aan de stok bevestigd vaandel.
Maar met onze wimpel standaardvaan behaalde de standaardrijder Marco Opheij toch twee eerste prijzen, zowel in de optocht als op het tournooiveld. Er zijn veel gilden, die van oudsher een standaardpaard hebben, maar zonder een paard aan de optocht op gildefeesten deelnemen.
Ook met vendelen was het gilde succesvol. Het vendel werd succesvol gezwaaid door Willy Tielemans in de vaandelklasse zonder acrobatiek. Hij werd voor zijn presentatie beloond met een eerste prijs.
Trots kan het gilde zijn op de vendelgroep. Maar liefst negen vendeldragende gildebroeders trok het gilde in de optocht mee. Dat levert een mooi plaatje op. De kwaliteit komt echter het beste tot uitdrukking in de wedstrijd. Deelgenomen werd in de klasse 6 personen en meer. Net zo als vorig jaar in Lierop werd ook dit jaar hierbij de eerste plaats behaald. De groep onder leiding van Fons van Katwijk liet zien, dat de geregelde oefenavonden toch de grondslag vormen voor een goede prestatie. Sommige slagen van de oefening moeten intensief geoefend worden, want de gelijkmatigheid van de slagen is de grondslag voor een goede beoordeling.
Voor het eerst sinds lange tijd werd deelgenomen aan de schietwedstrijd. Temidden van de ervaren schutters van de andere gilden hadden de “jonkies”, niet qua leeftijd maar naar oefentijd, was de kans op een prijs net voorzien en werd ook niet gehaald. Wedstrijdervaring is heel belangrijk.
Al met al kan het gilde toch met een goed gevoel terugkijken op een geslaagde dag. Heel belangrijk, maar dat wordt niet beoordeeld, is, dat de broeders de gemeenschapszin en de belangstelling voor elkaar kunnen uitbouwen.